مدیریت حوزه علمیه استان مرکزی***

یکی ازعواملی که باعث می شه که دخترا درجستجوی محبت بیرون خانه باشند

پدرهایی هستن که فقط محبت كردن رو در تامين نياز هاي مادي دخترانشون ميدونن .

روزانه حداقل 10 دقیقه کودکانتان را بخندانید تا خلاق شوند . کودکان اگر عزت نفس داشته باشند خلاقیت دارند و یکی از راه های افزایش عزت نفس وقت گذاشتن برای کودک است .

شادی ریشه ی شکل گیری خلاقیت در تربیت فرزند است و تربیت فرزند از سخت ترین کارهاست .

1- تمرکز را در بچه ها تقویت کنید .

مثلاً وقتی کودک کارتون می بیند او را دائم صدا نکنید یا وقتی نقاشی می کشد ریخت و پاشمداد رنگی هایش را بطور مرتب به او متذکر نشوید .

2- به کودکان فرصت دهید از دو تا هفت سالگی که سن شکوفایی خلاقیت آنان است راهی را برای انجام کارشان پیدا کنند و عجولانه با آن ها برخورد نکنید .

3- به بچه ها پیشنهاد کنید ، دستور ندهید .

خواسته های خود را به جای دستور و تحقیر و تنبیه با لبخند زدن و پرسش همراه کنید . با این کار کودکان یاد می گیرند به آنها احترام گذاشته شود و از این رابطه لذت ببرند .

انسان ها تقریباً از همان زمانی که در دوران نوزادی و نونهالی توانایی حرکت دادن عضلات دست و پایشان را پیدا می کنند ، تمایل به این فعالیت دوست داشتنی ، تا پایان عمر همراهمانم می ماند .

گروهی از محققان بازی را تقلیدبی خطری از واقعیت زندگی و گروهی دیگر ، آن را از جنس زندگی و جزئی از آن می دانند .

شاید بتوان مهمترین کارکرد بازی را در دوران رشد ذهنی و حرکتی کودکان دانست . روان شناسان معتقدند بخش اعظم شخصیت هر انسان در 6 سال اول زندگی و اتفاقاً پیش از شروع دوران تربیتی و آموزشی مدرسه شکل می گیرد .

دانستن این که اکثر اوقات کودکان در آن سال ها با بازی کردن می گذرد ، اهمیت پدیده ای به نام بازی را حتی در سرنوشت یک کودک روشن تر می کند . هدف از بازی صرفاً سرگرم کردن کودکمان نیست . انتخاب نوع اسباب بازی ، انتخاب بازی های مناسب چه به شکل حرکتی و چه به شکل بازی های تصویری ، نوع نگاه کودک ما را به جهانی که قدم در آن گذاشته است تعیین می کند .

کم خوابیدن کودکان باعث افزایش لجبازی می شود .

خواب شب مهمتر از خواب روز است ، چون در خواب روزانه عواملی نظیر نور و صدا باعث بر هم خوردن ریتم خواب می شود و کودک پس از بیداری آرامش ندارد .

وظیفه ی تربیتی مادر مهمتر از دیگر وظایف است ، ارزشی که برای زن است به خاطر آن نیست که او مدیر کل یا رئیس اداره است بلکه بخاطر مقام مادری اوست .

خداوند متعال ، در میان همه آفریده ها ، انسان را اشرف خلایق و گل سرسبد قرار داده و او را گرامی داشته و بر همه موجودات برتری داده است .

« ولقَد کرَّمنا بنی آدَمَ ….و فَضَّلنا هم علی کثیرٍ ممَّن خَلَقنا تفضیلاً » سوره ی اسراء /70

و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم … و آنها را بر بسیاری از آفریده های خود برتری آشکار دادیم !

در دستگاه آفرینش همه چیز برای انسان آفریده شده و کارگزار انسان محسوب می شوند و خداوند همه ی مواهب و نعمت ها را به انسان ارزانی داشته است .

حال که معلوم شد انسان جایگاهی رفیع در خلقت دارد باید جوانان ما بدانند آنان تحت توجه پروردگار قرار دارند چرا که انسان در سن نوجوانی و جوانی به دلیل موقعیت خاص سنی و ظرافت روحی و روانی ، بیشتر از دیگران در معرض آسیب های شیطان قرار دارد ، اگر کسی راه نفوذ شیطان را در این سن به روی خود ببندد و راه معنویت و اخلاق را طی نماید ، از ارزش فوق العاده ای برخوردار خواهد بود .

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در بیان ارزش جوان مومن فرمودند :

محبوب ترین بندگان خدا نوجوان خوش صورتی است که از جوانی و زیبایی خود در راه اطاعت خدا استفاده می کند ، خداوند به وجود چنین جوانی نزد فرشتگان مباهات کرده و می فرماید : این جوان حقیقتاً بنده ی من است .

کنز العمال ، حدیث 103

اغلب افرادی که مهارت نه گفتن دارند ، در خانواده هایی بزرگ شده اند که « نه گفتن » را نوعی بی احترامی می دانند . مثلاً در خانواده ای که این باور وجود دارد که فرزند حق «نه گفتن » به پدر و مادر را ندارد و از همه ی حرف های پدر و مادر باید حتماً اطاعت بی چون و چرا داشته باشند . مسلماً بچه ای که در چنین خانواده و فرهنگی بزرگ شده اند وقتی وارد جامعه می شوند نیز قدرت نه گفتن را ندارند .

همچنین فرزندانی که بسیار به خانواده وابسته هستند و از خود هیچگونه استقلالی ندارند نیز ، اغلب به چنین مشکلی دچار می شوند .

دسته بعدی افرادی هستند که به قول معروف « همرنگ جماعتند » و در اصطلاح روانشناسی به آنها « توده چسبیده به گروه » می گویند . افرادی که گویی از خود هیچ گونه عقیده و آرمان و هویت مجزایی ندارند . هویت آنها همیشه تابع دیگران است و درست به همین دلیل نمی توانند «نه » بگویند .

دلیل دیگری که برای فقدان این مهارت وجود دارد ، عزت نفس پایین است . فردی که عزت نفس پایین دارد و ارزش کمی برای خود قائل است ، در بسیاری از موارد برای جلب تائید و توجه دیگران مطیع خواسته ها و توقعات دیگران می شود تا از این راه در نگاه دیگران ارزشی پیدا کنند .

برخی دیگر از افراد نیز به خاطر روحیه حساسی که دارند « نه » نمی گویند . آنها با خود فکر می کنند که « نه » گفتن آنها ممکن است موجب رنجش خاطر و ناراحتی دیگران شود و به همین دلیل ، هیچ گاه دست رد به سینه ی کسی نمی زنند تا مبادا کسی از دست آنها ناراحت شود . البته این حالت تا حدی طبیعی است اما اگر حالت افراطی پیدا کند شکل غیر طبیعی به خود می گیرد.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:

«مَنْ قَبَّلَ وَلَدَهُ کَتَبَ اللّه ُ. عَزَّوَجَلَّ لَهُ حَسَنَةً وَمَنْ فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللّه ُ. یَوْمَ الْقِیامَةِ وَمَنْ عَلَّمَهُ القُرْءانَ دُعِىَ بِالْأَبَوَیْنِ فَیُکْسَیانِ حُلَّتَیْنِ یَضىءُ مِنْ نُورِهِما وُجُوهُ أَهْلِ الْجَنَّةِ.»

هر کس فرزند خود را ببوسد، خداوند بزرگ و بِشکوه براى او کار نیکى مى نویسد؛ و هر کس فرزند خویش را شادمان کند، خداوند نیز در روز قیامت وى را شادمان مى کند؛ و هرکس به فرزندش قرآن بیاموزد، آن فرزند [در روز قیامت]همراه پدر و مادرش فرا خوانده مى شود تا دو جامه بر تن آن دو بپوشند به گونه اى که چهره هاى بهشتیان از فروغشان بدرخشد.

راهکارهای تحصیل خوب :

چه کنیم تا فرزاندانمان از ابتدای تحصیل ، به خوبی درس بخوانند و دچار مشکلات تحصیلی نشوند .

برای توفیق در این امر باید به مسائل زیر توجه نمود :

1- هماهنگی با مدرسه : ارتباط و هماهنگی با مدرسه از همان ابتدای تحصیل ، سبب می شود تا از فضای تحصیلی فرزند خود، میزان تکالیف ، زمان مورد نیاز تکالیف و روش معلم و… آگاه شوید و در موقعیت های گوناگون ، برخورد مناسب داشته باشید ؛ برای مثال ، اگر گفت : تکالیفم را در مدرسه نوشته ام ، با توجه به این که از فضای مدرسه و روش معلم آگاهی دارید ، پی گیری خواهید کرد .

2-برنامه ریزی : برای انجام تکالیف کودک ، با همراهی خود او برنامه ریزی کنید . توجه داشته باشید که برنامه ی درسی و تکالیف ، با برنامه ی کودک تلویزیون و فعالیت های دیگر او تداخل نداشته باشد . در برنامه ریزی ، به تفاوت های فردی کودکان توجه کنید .

3- فراهم ساختن زمینه : برای انجام درست تکالیف و امور مدرسه ، محیط را آرام و بی صدا کنید . مطالعه ی والدین هنگام انجام تکالیف کودک ، انگیزه ی بسیاری در او ایجاد می کند . بکوشید در این هنگام ، محرک های مزاحم از قبیل تلویزیون ، رادیو و …. را از بین ببرید .

 4- فراهم آوردن امکانات : اتاق مستقل ، نو رو حرارت کافی ، میز ، صندلی ، کمد کتاب ، و امکاناتی از این قبیل ، انگیزه ی کودک را در درس و انجام تکالیف افزون می کند .

5- تشویق : تشویق در این امر ف نقش معجزه آسایی دارد .

میزان بازی کودکان بالای 7 سال :

برای کودکان زیر 7 سال ، محدودیتی در بازی نیست . رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند :

فرزندت را رها کن تا 7 سالگی بازی کند .

اما میزان بازی کودک 9 ساله باید محدود شود ؛ البته این محدودیت به شرایطی ( تفاوت های فردی ) بستگی دارد .

در برخی کودکان ، پتانسیل و نیروی بیشتری نهفته است ؛ بنابر این بیشتر به بازی نیاز دارند .

برخی کودکان در سنین زیر 7 سال تحت آموزش های رسمی قرار گرفته و از جهت بازی ، اقناع و ارضا نشده اند ، پس یرای جبران آن محدودیت ها ، پس از 7 سالگی ، نیاز افزون تری به بازی دارند . کودکان دارای خواهر و برادر ، به جهت رابطه با آنان بیشتر از تک فرزندها اشباع می شوند ؛ از این رو ، زودتر احساس بی نیازی می کنند .

با توجه به این تفاوت ها ی فردی کودکان ، میزان مشخصی را نمی توان برای بازی کودکان بالای 7 سال تعیین کرد .  بطور کلی به جهت رهایی والدین از سر در گمی می توان یک پنجم وقت فراغت کودک را پیشنهاد کرد ؛ یعنی با جدایی زمان حضور در مدرسه و خواب حدود 10 ساعت وقت فراغت دارد که می تواند 2 ساعت آن را به بازی و بقیه را به انجام تکالیف درسی ، کلاس های هنری یا ورزشی ، تلوزیون ، قصه ، مهمانی ، نظافت شخصی و …. بپردازد .

قول بی عمل به کودک ، ممنوع

شاید به نظر بسیاری از ما ، بد قولی به کودکان اهمیت نداشته باشد ، ولی در واقع بد قولی به هرکسی ( کوچک یا بزرگ ) باعث خراب شدن ارتباط ها و از بین رفتن برخی ارزشها می شود .

برخی والدین در مورد هرقولی که به فرزند خود می دهند ، بسیار دقیق می باشند و به تک تک آنها اهمیت می دهند . آنان هرگز قولی که از عهده ی انجام آن بر نمی آیند را به کودک نمی دهند .

دسته ی دوم از پیامد های ناخوشایند ناشی از بدقولی کردن به کودکان غافل هستند . بهتر است که والدین قبل از قول دادن کمی فکر کنند و بعد شروع به وعده و قول دادن کنند .

پیامدهای بد قولی کردن به کودکان :

بدقولی باعث کاهش عزت نفس در کودک می شود . برای اینکه در جامعه و در زندگی اجنماعی موفق باشیم به حس عزت نفس نیاز داریم . وقتی به قولی که به کودکتان می دهید عمل نمی کنید ، آنان حس بی ارزشی و بی اهمیت بودن می کنند . این احساس کم کم به عدم وجود عزت نفس در کودکان منجر می شود .

با بدقولی های کوچک خود ، کم کم ارزش قول را پایین می آورید ، کودکان نیز وقتی که بزرگتر می شوند ، به بزرگسالانی بد قول تبدیل می شوند ؛ زیرا فکر می کنند حق بد قولی کردن را دارند .

بد قولی کردن نوعی دروغ گفتن است . دروغ گفتن شیوه ها و شکل های گوناگون دارد بعضی از مردم با مبالغه کردن بعضی با پنهان کردن حقیقت و عده ای هم با بد قولی کردن دروغ می گویند . کودکان متوجه هستند که شما در برابر دیگران چگونه مراقب حرف زدن های خود هستید و وقتی این موضوع را در مورد فرزند خود رعایت نمی کنید ، در واقع حس بی اهمیت بودن را به آنان انتقال می دهید و بر عکس زمانی که به وعده های خود عمل می کنید و روی حرفتان می مانید به آنان نشان میدهید که چقدر برایتان مهم هستند .

به یاد داشته باشید که اعتماد با مجموعه ای از تجربه ها ساخته می شود ؛ تجربه هایی که ا دیگران داریم.

اسلام برای رشد و تربیت صحیح و مطلوب فرزندان ، راه عاقلانه و روش حکیمانه ای را توصیه می فرماید و معتقد است که فقط از این طریق سعادت و خوشبختی انسان فراهم می شود و یکی از این برنامه ها و روش ها را استفاده  از اعمال ترغیب و تشویق می داند و تربیت را بر مبنای تشویق و تکریم شخصیت افراد قرار می دهد .

حضرت علی علیه السلام می فرماید : قلب ها دارای خواهش ، ، روی آوردن و روی گردانیدند ؛ بنابر این شما از جانب همان خواهش و روی آوردن به آنها رو کنید و در آنها تاثیر بگذارید ، زیرا اگر دل را از روی کراهت به کاری وادارند کور می شود .(1)

روزی امام حسن مجتبی علیه السلام فرزندان خود و برادرش را دعوت کرد و قبل از آن که آنان را به یادگیری سفارش کند ، شخصیت انان را تکریم کرد و فرمود : اکنون شما خردسالان قومی هستید و امید می رود که بزرگسالان قومی دیگر باشید ؛ پس به فراگرفتن دانش بپردازید .(2)

از طرف دیگر ، اسلام ، تنبیه ، مخصوصاً تنبیه بدنی را برای تربیت و به خصوص برای تربیت کودکان ، روشی حکیمانه نمی داند .

حضرت علی علیه السلام می فرماید : عاقل به وسیله ی ادب ، پند می پذیرد و این چها پایانند که جز با زدن تربیت نمی شوند . (3)

مردی به حضرت علی علیه السلام از رفتار ناپسند فرزند خود شکایت کرد ؛ حضرت فرمودند : او را نزن ، بلکه با او قهر کن و قهر را طول نده . (4)

1- نهج البلاغه ، فیض الاسلام ، ص1175

2-بحار الانوار ، 1362، ج1، ص1175

3-غررالحکم ، ص236

4- بحارالانوار ،1362، ج23 ، ص114

خانواده و مسائل نوجوان و جوان :

به هنگامی که بین پدر و مادر صمیمت و صفا نیست ، فرزندان لذت و آسایش خود را از منبع دیگری باید جستجو کنند و در این جستجوهاست که گاهی مفاسد عظیم پدید می آید .

انگشت مکیدن :

انگشت مکیدن کودک طبیعی است و بررسی ها نشان می دهد که گاهی جنین در رحم مادر انگشت می مکد و علت این رفتار ، نیاز غریزی شیر خواره به مکیدن است ؛ این نیاز در کودکان یکسان نیست و علت آن تا 6 ماهگی ، گرسنگی نوزاد و عدم ارضای مکیدن است .

کودک از6 ماهگی به بعد ، برای آرامش ف انگشت می مکد ، زیرا از فضای رحم ، وارد دنیای خارج شده و به سبب عدم همگونی این دو فضا ، تا مدتی دچار فشار روحی است .

علل انگشت مکیدن فرزند 3 ساله ی شما چنین است :

1- عدم استفاده از شیر مادر : چه بسا در دوران شیر خوارگی بطور کامل از شیر مادر استفاده نکرده است .

2- تسکین و دلداری : او با این رفتار ، خاطره های خوش دوران نوزادی  را زنده می کند و تسکین می یابد .

3-فضای نا آرام خانه : فشارهای روحی ناشی از فضای نا آرام خانه ( اختلاف والدین ،آزار اطرافیان  و ….) می تواند عامل موثری در انگشت مکیدن او باشد .

4- خجالتی بودن :کودکان خجالتی زمانی که بازی و فعالیت های گروه همسالان را می بینند و به جهت کمرویی در آن فعالیت ها شرکت نمی کنند ،انگشت می مکند.