قم قبل از اسلام به صورت چند قلعه بوده که عده ای زرتشتی ویهودی در آن زندگی میکردند .بعد از اسلام با آمدن اشعری ها (که اصالتا شیعه ویمنی تبار بودند),کم کم این سرزمین توسعه یافت .در اوایل قرن اول ودر سال 23هجری شهر قم توسط لشکر اسلام فتح گردید ورفت وآمد مسلمانان عرب به قم آغاز شد.نخستین کسانی که از اشعری ها به قم آمدندعبدالله بن سعد وعبدالله احوص وعبدالرحمن واسحاق از فرزندان سعد بن مالک بن عامر اشعری بودند وبه این ترتیب ارتباط شیعیان خالص علوی با قم برقرار شده ومامن شیعیان گردید .از آن زمان مردم قم به مذهب اهل بیت علیهم السلام علاقه خاصی پیدا کردند.
شهر قم قبل از ورود حضرت معصومه سلام الله علیهاازآبادانی ظاهری بی بهره بود واهالی شیعی مذهب آن در اثر بی توجهی حاکمان مورد آزار واذیت بودند ,اما از لحاظ ایمان واعتقاد مذهبی,این شهر بهترین فضای معنوی را داشته وزمینه پذیرش اهل بیت پیامبرعلیهم السلامویاران با وفای آنان در این منطقه کاملا"فراهم بود.(تاریخچه قم ,صفحه 16)
به همین جهت امامان معصومه علیهم السلام در مناسبتهای مختلف,شهر قم واهالی آن را مورد عنایت قرار داده وعبارات زیبایی را که حاکی از علاقه مندی آن بزگواران به این خطه ایران بود ,بیان می کردند.حتی گاهی ائمه اطهاربا فرستادن تحفه ها وهدایا اهل قم را مفتخر می ساختند.از جمله میتوان به ابی جریرزکریابن ادریس وزکریا بن آدم وعیسی بن عبدالله وچند نفر دیگر اشاره نمود که به افتخار اخذ هدایای ارزشمندی همچون انگشتری وجامه وکفن از دست مبارک ائمه هدی علیه السلام نایل شدند.(تاریخ مذهبی قم,صفحه 92)
سلام براهل قم
امام صادق علیه السلامروزی با اشاره به عیسی بن عبدالله قمی فرمود :«سلام برمردم قم!خداوند شهرهای آنان را باباران سیراب کند وبرکت ها رابرآنان نازل کند وبدی های آنان را به خوبی مبدل گرداند .آنها اهل رکوع وسجودوقیام وقعودند.آنان فقیه ودانشمندواهل درک حقایق وروایت وعبادت نیکو هستند.» (بحارالانوار،ج57،ص217؛مستدرک سفینة البحار،ج9،ص598.)
راهی به سوی بهشت
صفوان بن یحیی کوفی معروف به بیاع سابری از نزدیک ترین ومطمئن ترین یاران امام رضا علیه السلام میگوید:روزی در حضور امام رضاعلیه السلام نشسته بودم که از شهر قم واهالی آن سخن به میان آمدواینکه آنان در زمان ظهور حضرت ولی عصرعلیه السلام به سوی آن بزگوار میل خواهند کرد.در این لحظه امام هشتم علیه السلام به اهل قم درود فرستاده وفرمود:«رضی الله عنهم،ثم قال:ان للجنة ثمانیة ابو واحد منهما لاهل قم؛وهم خیار شیعتنا من بین سائرالبلاد،خمرالله تعالی ولایتنا فی طینتهم؛(بحارالانوار،ج57،ص216)خداوند از آنان خشنود باشد،سپس فرمود:همانا بهشت دارای هشت در است که یکی از آن درها مخصوص مردم قم است.آنان شیعیان برگزیده مادر میان سایر شهرهاهستند.خداوند ولایت ومحبت ما[اهل بیت]راباطینت آنان عجین کرده است.»
پایگاه یاران مهدی علیه السلام
عفان بصری میگوید: روزی امام صادق علیه السلام به من فرمود:«اتدری لم سمی قم؟قلت:الله ورسوله وانت اعلم.قال:انماسمی قم لان اهله یجتمعون مع قائم آل محمدعلیه السلام ویقومون معه ویستقیمون علیه وینصرونه؛آیا میدانی چرا شهر قم را»قم نامیدند؟عرض کردم:خدا و پیغمبرش و شما آگاه ترید.امام علیه السلام فرمود:قم نامیده شده است برای اینکه اهل آن با قائم آل محمدعلیه السلام همراه میشوند وبا اوقیام نموده وبراو استقامت می ورزند و او را یاری می رسانند.(بحار الانوار،ج57،ص216،ومعجم الاحادیث المهدی علیه السلام،ج3،ص474.)
میلاد فرخنده بانوی کرامت وآغازدهه کرامت برهمه دوستداران حضرتش تبریک وتهنیت باد
یا فاطمه اشفعی لنا فی الجنة
شهر قم یک گل به نام حضرت معصومه دارد
این شرف را شهر قم با حضرت معصومه دارد
شهر ما سرمست گشته از شمیم عطر کویش
یک جهان عطر مصفا حضرت معصومه دارد
هر که شد مهمان به قم از فیض اولبریز گشته
این کرامتها به دلها حضرت معصومه دارد
من چه گویم از محبت ، از وفا ، از عشق بانو
یک بغل فیض معلا ، حضرت معصومه دارد