عيد غدير عيد امامت و ولايت مبارك باد
-
تا شد به روي دست نبي (ص) مرتضي (ع) بلند
شد رايت جلال خدا برملا بلند
بشنيد چون كه نغمه «يا ايهاالرسول»
گرديد منبري همه از پشته‌ها بلند
مرآت پاك لم‌يزلي، آيت جلي
شد بر سرير دست حبيب خدا بلند
آيين پاك ختم رسل ناتمام بود
گر بر نمي‌شد آن مه برج ولا بلند
غدیر خم؛ نام ناحیه‌ای در میانمکهومدینهاست که بر سر راه حاجیان قرار دارد و به خاطر وجود برکه‌ای در این محل که در آن آب باران جمع میشدهاست، به این نام شهرت یافته‌است. غدیر در ۳-۴کیلومتریجحفهواقع شده و جحفه در ۶۴ کیلومتری مکه قرار دارد که یکی ازمیقات‌هایپنجگانه‌است. در جحفه راه اهالیمصر،مدینه،عراقوشاماز یکدیگر جدا می‌شود. غدیر خم به‌سبب وجود آب و چندین درخت کهنسال، محل توقف و استراحتکاروانیانبود؛ اما گرمایی طاقت‌فرسا داشت.
از آغاز ذی‌القعده سال دهم هجری که آخرین سال زندگانی پیامبر بود، به همه مناطق مسلمان‌نشین و ایل‌ها و قبیله‌های مسلمانعربستانخبر داد که وی در این ماه به مکه معظمه خواهد رفت وحجبه‌جای خواهد آورد و بدین‌ترتیب بزرگ‌ترین اجتماع مسلمانان شکل گرفت، که بهحجةالوداعمعروف است.
با پایان حج پيغمبر اكرم (ص) به سرعت دستور حرکت جهت اجتماع در غدیر خم را دادند. حتی ۱۲۰۰۰ نفر از اهلیمن - که برای رفتن به وطن خود باید راه دیگری را می‌رفتند - به دستور پيغمبر اكرم (ص) با کاروان مسلمانان همراه شدند .
در میان راه مکه و مدینه در غدیر خم، آیهقرآنفروفرستاده شد:
ای پیامبر! آن چه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده [به مردم] برسان. اگر این کار را نکنی، رسالت الهی را به انجام نرسانده‌ای و خداوند از مردم نگاهت خواهد داشت.
در پی نزول این آیه، پیامبر دستور داد همه کاروانیان در آن محل گرد هم آیند، و در همان‌جا پيغمبر اكرم (ص) خطابهٔ طولانی غدیر را ایراد کرد.
برخی بخش‌های این سخنرانی- که به گفته شیعیان در معرفی مقامعلیاست - چنین است
ای مردم! بدانید که خداوند علی را ولی و امام شما قرار داده و اطاعت او را برمهاجرانوانصارو کسانی که به نیکی از آنان پیروی کنند، و بر شهری و روستایی و عجم و عرب و آزاد و مملوک و بزرگ و کوچک و سفید و سیاه واجب کرده‌است. آگاه باشید که«امیر المؤمنین» غیر از این برادرم کسی نیست و پیشوایی مؤمنان پس از من برکسی جز او روا نخواهد بود. او جانشین من در امتم و پیشوای کسانی است که به من ایمان آورده‌اند و نیز جانشین من درتفسیر کتاب خدااست. خداوند دین شما را به واسطهامامتاو کامل گردانید. به دستورات او گوش فرا دهید تا در سلامت بمانید و از اوپیروی کنید تا هدایت شوید. ای مردم! من «صراط مستقیم»ام، که خداوند شما رابه پیروی آن امر فرموده‌است. آنگاه پس از من، علی و پس از او، فرزندانم از نسل او.
من [از جانب خداوند] دستور یافته‌ام که از شما درباره آنچه که از سوی خداوند درباره علیامیرالمؤمنینو اوصیای پس از او آوردم، بیعت بگیرم و دست شما را بفشارم. خداوند به من دستور داده که از زبان‌های شما در مورد آنچه بیان نمودم - راجع به علی امیر المؤمنین و امامانی که پس از او می‌آیند و از من و از اویند، اقرارزبانی بگیرم و چنان که خبرتان دادم، نسل من از صلب علی است. همگی بگویید: شنیدیم و اطاعت می‌کنیم و خرسندانه - در مقابل آن چه از سوی پروردگار ما وخویش دربارهٔ امامت علی امیرالمؤمنین و امامانی که از صلب او به دنیامی‌آیند، به ما رساندی - سر تسلیم فرود می‌آوریم. بر این باور زنده‌ایم وبا آن می‌میریم و با آن [در قیامت] محشور می‌شویم. تغییر نمی‌دهیم و تبدیل و انکار نمی‌کنیم، تردید به دل راه نمی‌دهیم و از این باور برنمی‌گردیم وپیمان نمی‌شکنیم.
پس از پایان خطابه، این آیه بر پیامبر فرو فرستاده شد:
امروز کافران از دین شما ناامید شدند. پس از آنان نهراسید و از من )پروردگار) بترسید. امروز دینتان را برایتان کامل کردم و نعمتم را بر شماتمام داشتم و اسلام را به‌عنوان دینتان پسندیدم.
مراسم بیعت مسلمانان با پیامبر و علی سه روز طول کشید و حتی بانوان باقراردادن دست خود در ظرف بزرگ آبی که در سوی دیگر آن در درون خیمه، دست علی قرار داشت، بیعت خود را اعلام می‌کردند.
.
